Ogromny odsetek ludzi cierpi z powodu niedostatecznej jakości wypoczynku. Dolegliwość tą nazywamy bezsennością i jest dziś zaliczana do jednej z licznych chorób cywilizacyjnych. Jak brzmi pełna definicja tego schorzenia?
Bezsenność- to problemy z zaśnięciem lub utrzymaniem snu, podczas więcej niż trzech nocy w ciągu tygodnia, prowadzące do pogorszenia funkcjonowania podczas dnia. Są różne powody występowania tego zaburzenia. W przeważającej większości są one wywołane zaburzeniami psychicznymi takimi jak depresja, stany lękowe czy nerwice. W dalszej kolejności odpowiadają za to uzależnienia (od alkoholu, leków uspokajających i nasennych), choroby somatyczne (zwłaszcza związane z bólem lub zaburzeniami endokrynologicznymi jak nadczynność tarczycy) oraz bezsenność pierwotna (wywołana trudną sytuacją życiową jak choroba lub śmierć bliskiej osoby, rozwód czy utrata pracy; uwarunkowaniami genetycznymi czyli płytkim, przerywanym snem już w okresie dziecięcym; niezadowolenie z jakości i długości snu według subiektywnej opinii pacjenta).
Problemy ze snem
Kłopoty z zaśnięciem lub z jego dobrą jakością doświadczył lub doświadczy chyba każdy z nas. Kto jednak jest na nią narażony szczególnie. Bezsenność jest problemem, który znacznie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Dotyczy również w przeważającej większości osób w podeszłym wieku niż młodych. Niezależnie jednak od predyspozycji musimy pamiętać, że różne czynniki wpływają na intensywność naszego snu i może on mieć kiepską jakość również u młodego, zdrowego mężczyzny. Z czego wynikać mogą te problemy? Przede wszystkim z błędów nawykowych, które naruszają podstawowe zasady higieny snu. Do głównych należą:
- nieregularny tryb życia, brak ujednoliconych godzin snu
- brak wysiłku fizycznego lub nadmierna aktywność zwłaszcza w godzinach wieczornych
- złe nawyki żywieniowe, spożywanie ciężkostrawnych posiłków tuż przed snem
- niekomfortowe warunki snu jak nieodpowiednia temperatura, dobiegający hałas, zbyt jasne światło wpadające przez okna
- korzystanie z urządzeń emitujących niebieskie światło jak monitor komputera, telefon, tablet
- częste i długie drzemki w ciągu dnia
- zasypianie „na siłę”, oczekiwanie z lękiem na to czy uda nam się tej nocy zasnąć
Bezsenność przyczyny
Poza powyższymi, pierwotnymi zaburzeniami snu istnieją jeszcze inne, wewnątrzpochodne. Zaliczamy do nich wszelkiego rodzaju zaburzenia psychiczne jak depresja, stany lękowe, nerwice, schizofrenię oraz choroby somatyczne jak choroby tarczycy, zaburzenia układu krążeniowo-oddechowego, niewydolność wątroby lub nerek czy choroby objawiające się bólem. Również przyjmowanie niektórych substancji psychoaktywnych może powodować kłopoty ze snem. Należą do nich: alkohol, narkotyki, kofeina, nikotyna.
Niezależnie od przyczyny bezsenności należy zrobić wszystko, aby ją wyleczyć. Jest ona nowiem przyczyną wielu dolegliwości zdrowotnych, istotnie pogarsza naszą jakość życia zarówno w nocy jak i za dnia. Odpowiada za spadek koncentracji, problemy z aktywnością, utrudnia naukę i pracę. Jesteśmy pozbawieni energii, rozdrażnieni i znerwicowani. Cierpi na tym nasz organizm, nasza psychika, a pośrednio pogarszają się nasze relacje z innymi ludźmi, rodziną czy współpracownikami. Istnieje wiele metod leczenia bezsenności, jednak zastosowanie konkretnej uzależnione jest przyczyny. W pierwszej kolejności należy więc ją odnaleźć, a później podjąć konkretne środki.
Leczenie bezsenności
Leczenie rozpoczyna się przeważnie od metod niefarmakologicznych. Czasem jednak niezbędne okazuje się zastosowanie środków farmakologicznych. Leki stosowane są najczęściej w przypadku bezsenności, której towarzyszą objawy depresji. Ich głównym zadaniem jest działanie przeciwdepresyjne, z dodatkową funkcją ułatwiającą zaśnięcie, jednak nie mają cech uzależniających. Inaczej jest w przypadku typowych leków nasennych, których nie powinno się stosować dłużej jak dwa miesiące ani nie powinno się przekraczać zalecanej przez lekarza dawki. Organizm szybko uodparnia się na ich działanie i może występować konieczność zwiększania dawki. Często po odstawieniu tych leków, problem powraca i to w nasilonej wersji. Dlatego, jeżeli tylko jest to możliwe stosuje się inne formy mające na celu uregulowanie organizmu i umożliwienie mu regeneracji.
Do niefarmakologicznych metod leczenia bezsenności zaliczamy przestrzeganie zasad higieny snu, technikę kontroli bodźców, techniki relaksacyjne lub psychoterapię. Na czym polega higiena snu i kontrola bodźców?
- regularne wstawanie i chodzenie spać codziennie o tej samej porze
- unikanie nikotyny, kofeiny i alkoholu na minimum 4-6 godzin przed snem
- unikanie mocnego światła z ekranów monitorów, telefonów czy tabletów hamujących wydzielanie melatoniny
- spożywanie lekkostrawnej kolacji maksymalnie 3 godziny przed snem
- regularna aktywność fizyczna (poza godzinami wieczornymi)
- wyciszenie i relaks przed snem, unikanie stresujących sytuacji, programów, gier czy filmów wywołujących napięcie
- ograniczenie spożycia płynów tuż przed snem, by uniknąć nocnego wstawania do toalety
- unikanie drzemek w ciągu dnia
- wypracowanie rutynowych czynności przed snem jak letnia kąpiel, czytanie książek
- pójście do łóżka gdy poczujemy senność, unikanie spania „na siłę”
- odpowiednia temperatura w sypialni i dostęp świeżego powietrza
- wyeliminowanie hałasu, odpowiednie zaciemnienie w pokoju poprzez zastosowanie grubych zasłon lub rolet
Skutecznymi sposobami relaksacyjnymi są przede wszystkim praktykowanie jogi, trening autogenny Schulza (wywołanie przez autosugestię doznań podobnych do stanu hipnozy oraz wewnętrznej medytacji) lub relaksacja mięśni metodą Jacobsona ( nauka napinania mięśni przeciwdziałająca stanom lękowym, polepszająca pracę narządów wewnętrznych).
Co na bezsenność
Pominęliśmy jeden istotny szczegół, który może być zarówno przyczyną bezsenności jak i skutecznym sposobem na pozbycie się jej. Tym szczegółem jest materac, na którym śpimy. Źle dobrany i niewygodny skutecznie uniemożliwi nam spokojne zaśnięcie i regenerację. Dlatego już na etapie zakupu powinniśmy zapoznać się z istotnymi cechami poszczególnych materacy, by uniknąć późniejszego rozczarowania i frustracji. Wygodny materac to taki, który ma twardość dopasowaną do naszej wagi, odpowiednio wybrany wkład wewnętrzny i wygodne warstwy zewnętrzne.
Ze względu na stopień twardości materace dzielimy na 4 kategorie:
- materace miękkie (waga użytkownika nie przekracza 60 kg)
- materace średnio twarde (waga mieści się w przedziale 60-100 kg)
- materace twarde (waga przekracza 100 kg)
- materace bardzo twarde (waga powyżej 120 kg)
Najwygodniejszym rodzajem materaca jest ten posiadający konstrukcję sprężynową kieszeniową. Charakteryzuje się wyjątkową trwałością, elastycznością punktową, stabilnością. Jak jest zbudowany? Wewnątrz materaca znajdują się cylindryczne sprężyny, umieszczone każda w osobnej kieszonce. Kieszonki są z jednej strony zszyte a z drugiej klejone, dzięki temu gwarantują niezależną pracę każdej sprężynie. Sylwetka jest podpierana na całej długości, a dzięki 9 strefom twardości jego powierzchnia dopasowana jest indywidualnie do konkretnej części ciała. Materac jest bardziej miękki np. w miejscu gdzie znajdują się stopy i twardszy na wysokości bioder. Liczba sprężyn wynosi 262 szt/m2. Mają 12 cm wysokości. Materace występują także w wersji lux, gdzie długość sprężyn została wydłużona o 5 cm oraz w wersji mini (sprężyny skrócone o połowę i mają 6 cm). W wersji multipocketowej została zwiększona ilość sprężyn i wynosi 510 szt/m2. Materac zyskuje dodatkową elastyczność punktową i staje się trochę twardszy.
Problemy ze snem przyczyny
Warstwy zewnętrzne materaca mogą być wykonane z lateksu, pianki wysokoelastycznej HR, pianki moletowanej oraz pianki termoelastycznej w przypadku materacy miękkich i średnio twardych lub kokosa, trawy morskiej i końskiego włosia w przypadku materacy twardych i bardzo twardych.
Lateks – bardzo sprężysty materiał, odporny na wgniecenia, trwały. W swojej budowie zawiera szereg mikro otworów, które zwiększają przewiewność materaca. Warstwa doskonale podpiera ciało, kręgosłup jest dobrze podparty. Lateks nie uczula, jest bezpieczny dla alergików. Łatwo utrzymać go w czystości o dobra cyrkulacja powietrza sprawia, że nie namnażają się w nim bakterie, grzyby i roztocza oraz nie gromadzi kurz.
Pianka wysokoelastyczna HR – ma zwiększoną gęstość wynoszącą 35 kg/m3, jest odporna na odkształcenia, nie ulega deformacji, bardzo trwała i elastyczna. Trwalsza od tradycyjnych pianek nawet o 40%. Ma porowatą strukturę, która pozwala na idealne dopasowanie do anatomii ciała. Gwarantuje komfortowy sen dzięki szybkiemu dopasowaniu do ciała, podczas zmiany pozycji snu. Ma dużą elastyczność punktową. Jej dodatkową zaletą jest niewielka waga, która ułatwia obracanie materaca.
Pianka termoelastyczna visco memory – komfortowa, miękka pianka stosowana w podwójnej warstwie w celu uzyskania miękkiej powierzchni. Reaguje na temperaturę i nacisk. Co to oznacza? Pod wpływem ciepła i działającego na nią ciężaru pianka mięknie i dzięki niezwykłej plastyczności idealnie dopasowuje się do sylwetki. Doskonale podpiera kręgosłup, odciąża stawy i relaksuje mięśnie, likwidując ich napięcie. Pianka termoelastyczna usprawnia krążenie krwi. Jest polecana osobom cierpiącym na różnego rodzaju bóle ciała, gdyż delikatnie je otula, nie wywierając na nie żadnego ucisku. Często stosowana w łóżkach rehabilitacyjnych, przeciwdziała odleżynom.
Końskie włosie - dodatkowo utwardza materac. Pozyskiwane jest z grzywy lub końskiego ogona. Przechodzi proces oczyszczania z uczulających biokomponentów, bez obaw mogą z niego korzystać alergicy. Jest higroskopijne. Odporne na wilgoć a jednocześnie szybko wchłania jej nadmiar i oddaje do otoczenia.
Kokos – produkowany z włókien łupiny orzecha kokosowego. Orzech kokosowy zawiera mnóstwo soli mineralnych, dzięki temu materac ma właściwości antybakteryjne i antygrzybiczne. Chorobotwórcze patogeny nie mają środowiska sprzyjającego rozwojowi więc się w nim nie namnażają. Warstwa kokosowa posiada doskonałą przepuszczalność powietrza, odpowiednio wentyluje więc materac.
Trawa morska – to kilka rodzajów alg morskich, których środowiskiem naturalnym są oceaniczne nadbrzeża. Zawierają dużo naturalnego jodu. Pierwiastka, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju komórek u dzieci, a także odpowiada za poprawne funkcjonowanie tarczycy. Trawa morska posiada właściwości antyalergiczne. Jod uwalniany stopniowo z materaca wspomaga prawidłowe oddychanie u astmatyków i alergików oraz chroni przed szkodliwym działaniem alergenów.
Pianka moletowana – to specjalnie profilowana pianka, nacinana w różnych miejscach, na różną głębokość. Gwarantuje to jeszcze lepsze dopasowanie materaca do sylwetki. Pianka ma liczne wypustki i wgłębienia, dające efekt mikromasażu, wspomagając prawidłowe krążenie krwi. Ma dużą przepuszczalność powietrza. Jest trwała i odporna na uszkodzenia.
Przyczyny bezsenności
Wszystkie nasze materace są dwustronne. Istotnie zwiększa to ich żywotność. Korzystanie z dwóch stron naprzemiennie ogranicza zużycie warstw, pozwala na ich „odbicie”. Poszczególne materace mogą mieć różną kombinację:
- obustronnie średnio twardą
- średnio twardą/ twardą
- średnio twardą / bardzo twardą
- miękką / średnio twardą
- miękką / twardą
- twardą / bardzo twardą
Wygodny materac wyraźnie poprawi komfort Twojego snu. Jeżeli to właśnie źle dobrany materac był przyczyną Twoich kłopotów z wypoczynkiem, w łatwy sposób i bardzo szybko możesz pozbyć się tego problemu. W każdej chwili możesz liczyć na fachową pomoc konsultantów, którzy w prosty i przejrzysty sposób wyjaśnią Ci wszystkie pojęcia i pomogą w podjęciu prawidłowej decyzji.
Bezsenność to przypadłość, która bardzo pogarsza nasz komfort życiowy, na dłuższą metę może być przyczyną wielu problemów. Im szybciej podejmiemy kroki w kierunku jej wyeliminowania, tym mniejsze szkody zdąży wyrządzić. Jeżeli mimo zapewnienia sobie odpowiedniego komfortu nadal mamy duży kłopot z prawidłowym snem, należy udać się do specjalisty i podjąć leczenie.
Zobacz też nasze inne artykuły z bloga:
- Spanie z telefonem - wpływ na nasz organizm
- Jak szybko zasnąć w 60 sekund? Czy jest to możliwe?
- Pianka poliuretanowa w materacach - pytania, odpowiedzi i opinie